Yến mạch có không chứa gluten không? Một số người chọn cách từ bỏ hoàn toàn mà không biết toàn bộ câu chuyện. Yến mạch có lành mạnh hay có thể dẫn đến tình trạng nhạy cảm với gluten, khó tiêu và các vấn đề khác, giống như carbohydrate tinh chế?

Yến mạch có chứa gluten không?

Về mặt kỹ thuật, yến mạch là loại ngũ cốc không chứa gluten vì chúng không phải là một loại ngũ cốc lúa mì, lúa mạch hoặc lúa mạch đen.

Yến mạch được chứng nhận không chứa gluten được coi là an toàn cho hầu hết những người bị dị ứng gluten, còn gọi là bệnh celiac.

Chúng cũng thường dễ tiêu hóa hơn đối với hầu hết mọi người và ít có khả năng gây ra phản ứng tiêu cực hơn một số loại ngũ cốc khác, vì vậy những người có triệu chứng không dung nạp gluten cũng có thể dung nạp được, miễn là người đó cẩn thận về cách sản xuất và chế biến yến mạch.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng mặc dù hầu hết bệnh nhân celiac không phản ứng với yến mạch trong chế độ ăn của họ, nhưng nhiều loại yến mạch khác nhau vẫn cần được nghiên cứu thêm.

Làm sao để biết yến mạch không chứa gluten?

Nếu ai đó bị dị ứng hoặc nhạy cảm với gluten muốn mua và ăn yến mạch không chứa gluten, người đó nên cẩn thận rằng chúng được lấy từ một nhà cung cấp đảm bảo không bị nhiễm chéo với lúa mì, lúa mạch đen hoặc lúa mạch. Các loại thương hiệu yến mạch không chứa gluten này được dán nhãn "được chứng nhận không chứa gluten".

Hãy nhớ rằng nhãn hữu cơ không cho chúng ta biết bất cứ điều gì về hàm lượng gluten. Hãy chắc chắn rằng ngay cả khi chúng ta mua yến mạch hữu cơ, chúng ta cũng kiểm tra xem chúng có được chứng nhận không chứa gluten không.

Hầu hết các loại yến mạch thông thường có bán trong siêu thị, thậm chí cả loại hữu cơ hoặc loại được bán tại các cửa hàng thực phẩm tốt cho sức khỏe, vẫn có thể chứa gluten trừ khi chúng được dán nhãn chứng nhận không chứa gluten. Tại sao? Bởi vì chúng thường bị nhiễm chéo bởi các loại thực phẩm có gluten do một số lý do.

Yến mạch thường được xử lý trong cùng một cơ sở sản xuất các sản phẩm có chứa lúa mì, vì vậy luôn có khả năng chúng bị nhiễm gluten trong quá trình đóng gói. Sau khi yến mạch được thu hoạch và đưa đến cơ sở sản xuất để làm sạch và đóng gói, các loại cây trồng có gluten có thể bị trộn lẫn với chúng. Do đó, một ít lúa mì, lúa mạch hoặc lúa mạch đen có thể nằm trong một gói ngũ cốc khác. Ngay cả khi điều này không xảy ra, yến mạch và các loại cây trồng có gluten có khả năng được xử lý bằng cùng một thiết bị, điều này tạo ra một khả năng khác cho sự nhiễm chéo.

Yến mạch không chứa gluten được đảm bảo được trồng trên những cánh đồng không trồng cây trồng chứa gluten, được vận chuyển bằng xe tải không chứa gluten và được chế biến bằng thiết bị không chứa gluten.

Kiểm tra chất lượng của bên thứ ba cũng đảm bảo rằng các loại cây trồng thuần chủng không bị nhiễm lúa mì, lúa mạch đen, lúa mạch và các loại ngũ cốc liên quan khác và sản phẩm không chứa gluten thực chất là như vậy. Đây là cách duy nhất để hoàn toàn chắc chắn rằng yến mạch không chứa một lượng nhỏ gluten.

Yến mạch so với lúa mì

Lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen là ba nhóm ngũ cốc nguyên hạt có chứa protein gluten tự nhiên. Thay vì chứa gluten, yến mạch thực sự có một loại protein gọi là avenin.

Mặc dù yến mạch không chứa gluten, nhưng trong nhiều trường hợp, chúng được trồng trên cùng một vùng đất và luân phiên với các loại ngũ cốc chứa gluten (lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen). Các hạt gluten có thể phát triển trong các vụ yến mạch nếu chúng được trồng trên đồng ruộng vào năm trước, trong trường hợp đó, yến mạch sẽ bị nhiễm gluten.

Mặc dù yến mạch được coi là ngũ cốc nguyên hạt chưa qua chế biến và có một số lợi ích sức khỏe nhất định mà lúa mì thường không có, nhưng vẫn nên tiêu thụ ngũ cốc nguyên hạt ở mức độ vừa phải. Tuy chúng cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng và có thể được tìm thấy trong các loại ngũ cốc không chứa gluten, ngũ cốc vẫn có khả năng gây ra các vấn đề về tiêu hóa và góp phần làm tăng cân và mất cân bằng lượng đường trong máu khi ăn quá nhiều.

Rủi ro và tác dụng phụ

Ngay cả khi một người không có phản ứng tiêu cực khi ăn gluten, người đó vẫn có thể gặp một số triệu chứng khi ăn ngũ cốc không chứa gluten.

Tác dụng phụ tiềm ẩn của yến mạch là gì? Chúng có thể bao gồm các vấn đề về đường tiêu hóa, bao gồm đầy hơi, chuột rút hoặc tiêu chảy.

Điều này có thể là do hàm lượng chất xơ cao có trong các loại ngũ cốc này. Có nhiều khả năng đây là vấn đề đối với những người không quen ăn thực phẩm nhiều chất xơ thường xuyên. Sau một thời gian, những vấn đề này sẽ biến mất.

Ngâm ngũ cốc qua đêm và uống nhiều nước cũng có thể giúp loại bỏ các vấn đề về tiêu hóa. Giống như tất cả các loại ngũ cốc nguyên hạt khác, ngâm yến mạch giúp giảm các chất kháng dinh dưỡng và enzyme có thể gây rối loạn quá trình hấp thụ và tiêu hóa chất dinh dưỡng.

Kết luận

Yến mạch không chứa protein gluten, tuy nhiên hầu hết các loại có sẵn trong siêu thị không đảm bảo là không chứa gluten. Do đó, nếu chúng ta bị dị ứng hoặc nhạy cảm với gluten, chúng ta cần cẩn thận khi tìm kiếm những loại được dán nhãn/ chứng nhận là không chứa gluten.

Yến mạch được bán trên thị trường đôi khi có thể bị nhiễm gluten nếu chúng được trộn với các loại ngũ cốc như lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen trong quá trình trồng trọt hoặc sản xuất. 

BS. Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)