NGUYÊN NHÂN VÀ TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP
Tăng huyết áp là căn bệnh rất thường gặp nhất là ở người trung niên và cao tuổi. Tăng huyết áp xảy ra khi huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg và hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg. Bệnh tăng huyết áp nếu không điều trị có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân. Cùng tìm hiểu nguyên nhân và triệu chứng của bệnh tăng huyết áp.
1. Nguyên nhân gây tăng huyết áp
Tăng huyết áp đa phần không xác định được nguyên nhân, gọi là tăng huyết áp nguyên phát. Một phần nhỏ tăng huyết áp do các nguyên nhân khác nhau gây ra là tăng huyết áp thứ phát như:
- Nguyên nhân tại thận
Các bệnh lý tại thận có thể gây tăng huyết áp như viêm thận cấp, viêm thận mạn, bệnh cầu thận, thận đa nang, ứ nước bể thận, u tăng tiết renin, bệnh hẹp động mạch thận…
- Nguyên nhân nội tiết
Các bệnh liên quan tuyến nội tiết cũng là nguyên nhân gây tăng huyết áp khá thường gặp như cường Aldosteron tiên phát, phì đại thượng thận bẩm sinh, hội chứng cushing, u lõi thượng thận, tăng calci máu, to đầu chi
- Một số nguyên nhân khác
Tăng huyết áp còn do các nguyên nhân như hẹp eo động mạch chủ, nhiễm độc thai nghén, bệnh tăng hồng cầu, rối loạn chuyển hóa porphyrin cấp và nhiều nguyên nhân khác
Nói chung tuy ít gặp nhưng vẫn có thể xảy ra, nhất là ở người trẻ tuổi
2. Triệu chứng của tăng huyết áp
Bệnh tăng huyết áp diễn biến từ từ và kéo dài, nhiều người không để ý đến mà chỉ tình cờ phát hiện khi đo huyết áp, khám sức khỏe.
• Triệu chứng cơ năng
Giai đoạn đầu có thể không có dấu hiệu gì đặc biệt, sinh hoạt của bệnh nhân vẫn bình thường. Khi huyết áp tăng cao, nhất là sau khi bực tức cáu giận, hay đi ra ngoài nắng nóng về có thể xuất hiện các triệu chứng như:
- Đau đầu: có thể đau âm ỉ hoặc đau dữ dội, đau nửa đầu hoặc toàn bộ đầu
- Hoa mắt, chóng mặt thấy mọi thứ như tối sầm lại trước mắt
- Giai đoạn sau có thể xuất hiện các biểu hiện là hậu quả của tăng huyết áp. Có thể thấy các triệu chứng của suy thận, phình mạch, đau thắt ngực, huyết khối động mạch trong sọ, viêm tắc động mạch…
• Triệu chứng thực thể
Tùy theo từng giai đoạn mà các triệu chứng khác nhau. Theo tổ chức y tế thế giới Who chia làm 3 giai đoạn:
- Giai đoạn I: Chưa có tổn thương thực thể
- Giai đoạn II: Bệnh nhân tăng huyết áp có ít nhất 1 trong các dấu hiệu tổn thương thực thể
Dày thất trái phát hiện trên lâm sàng, phim chụp Xquang, siêu âm tim hoặc khi tiến hành ghi điện tim
Hẹp động mạch võng mạc, lan rộng hay khu trú
Xét nghiệm có protein niệu và hoặc creatinin huyết tương tăng nhẹ
- Giai đoạn III: Bệnh tăng huyết áp đã gây những tổn thương ở các cơ quan khác nhau
Ở tim: suy tim trái
Ở não: Xuất huyết não, tiểu não, thân não, bệnh não do tăng huyết áp
Ở đáy mắt: xuất huyết võng mạc và xuất tiết có thể do hoặc không do phù gai thị. Đây là dấu hiệu đặc trưng cho giai đoạn nặng và tiến triển nhanh
Ngoài ra còn khoảng 2-5% các trường hợp là tăng huyết áp ác tính. Thường xảy ra ở bệnh nhân có tăng huyết áp trước đó. Các triệu chứng thường khá điển hình và nổi bật hội chứng não, nhức đầu dữ dội, biến đổi đáy mắt độ III, độ IV. Khi đo huyết áp thường rất cao
Toàn thân có thể có khát nước nhiều, sụt cân, rối loạn tiêu hóa. Với cơn tăng huyết áp ác tính nếu không điều trị kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân.
Như vậy tăng huyết áp chủ yếu không rõ nguyên nhân và có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau. Mỗi cá nhân cần chủ động theo dõi và phòng ngừa bệnh để kiểm soát được huyết áp.
.gif)
