MÀU SẮC NƯỚC TIỂU THAY ĐỔI NGHĨ TỚI BỆNH GÌ?
Trong cơ thể chúng ta thận có chức năng lọc máu, hấp thu các chất cần thiết cho cơ thể và đào thải các chất không cần thiết ra bên ngoài. Bình thường nước tiểu sẽ được đổ từ thận xuống niệu quản, tích trữ ở bàng quang rồi bài xuất ra ngoài theo đường niệu đạo. Mọi thay đổi của nước tiểu đều có thể liên quan tới các bệnh lý nhất định. Cùng tìm hiểu sự thay đổi màu sắc của nước tiểu và các bệnh liên quan.
1. Nước tiểu có màu đỏ đến nâu thẫm
Khi nước tiểu có màu sắc này cần đi khám ngay để tìm hiểu nguyên nhân
- Đái ra máu đại thể:
Đái máu đại thể là đái ra máu với số lượng nhiều, thường ít nhất 1ml máu cho 1 lít nước tiểu mới làm thay đối màu sắc nước tiểu.
Tình trạng này có thể dùng nghiệm pháp 3 cốc để xác định vị trí chảy máu ở niệu đạo, bàng quang, hay ở thận, niệu quản. Tuy nhiên để đảm bảo chính xác cần soi bàng quang
Nguyên nhân: Có thể do viêm cầu thận, ung thư thận, chấn thương thận, các bệnh đường niệu như sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang, viêm bàng quang, ung thư bàng quang. Ngoài ra cũng có thể gặp ở các bệnh toàn thân như rối loạn đông máu, bệnh của hệ thống tạo máu.
- Đái ra hemoglobin
Tình trạng này còn gọi là đái huyết cầu tố. Nước tiểu có màu đỏ hoặc xẫm đen, để lâu hoặc ly tâm không có cặn lắng hồng cầu.
Soi dưới kính hiển vi không có hồng cầu trong nước tiểu
Nguyên nhân: Thường do tan máu trong sốt rét ác tính, nhiễm khuẩn, nhiễm độc hóa chất, truyền nhầm nhóm máu gây tan máu cấp, đái hemoglobin kịch phát do lạnh hoặc vào ban đêm, đái hemoglobin do vận động, đái hemoglobin ở bệnh nhân thiếu men G6PD
- Đái ra porphyrin
Lúc đầu nước tiểu có màu đỏ sẫm như đái máu, sau vài giờ nước tiểu sẫm lại do bị oxy hóa, để lâu không lắng cặn hồng cầu
Xét nghiệm nước tiểu có porphyrin
Chất này được tạo ra chủ yếu do tổng hợp Glucocol và acid succinic, 1 phần được tạo ra do phân hủy hemoglobin và myoglobin
Nguyên nhân thường do rối loạn chuyển hóa làm sản xuất nhiều porphyrin: chứng porphyrin gan, chứng porphyrin do rối loạn tạo hồng cầu, chứng porphyrin phối hợp
2. Nước tiểu có màu đục
Khi nước tiểu nhìn vẩn đục hoặc đục bẩn, nhiều sợi mủ quan sát được bằng mắt thường cũng là vấn đề cần giải quyết ngay
- Đái ra mủ
Quan sát mắt thường thấy nước tiểu đục bẩn, nhiều sợi mủ để lâu lắng xuống đáy. Ít mủ thì nuwcos tiểu đục trắng.
Xét nghiệm: có nhiều tế bào bạch cầu đa nhân thoái hóa
Nguyên nhân: nhiễm khuẩn thận, nhiễm khuẩn tiết niệu
- Đái ra phosphate
Quan sát nước tiểu đục, để lâu cặn phosphate lắng xuống. Khi nhỏ vài giọt acid acetic vào thì nước tiểu trở nên trong.
Xét nghiệm có nhiều cặn phosphate
Nguyên nhân: Sốt cao kéo dài, sau các căng thẳng thần kinh, sau động kinh, suy nhược thần kinh, rối loạn chuyển hóa
- Đái ra dưỡng chấp
Nước tiểu đục như sữa hoặc nước vo gạo, nếu kèm đái màu sẽ có màu socola
Để lâu sẽ tạo 3 lớp: lớp trên đông như thạch, lớp giữa màu trắng sữa, lớp cuối là cặn
Xét nghiệm thấy nhiều lipid, 1 phàn protein và fibrin
Nguyên nhân: do giun chỉ W.bancrofti. Cũng có thể do giun đũa, sán, viêm nhiễm, khối u chèn ép làm tăng áp lực hệ mạch mạch, do chán thương
Ngoài ra tùy theo từng bệnh lý mà có thể thấy sự biến đổi màu sắc của nước tiểu. Đôi khi có thể thấy nước tiểu có màu xanh, màu đỏ…do sử dụng 1 số loại thuốc nhất định.