Đại dịch vô hình của thời hiện đại

Theo báo cáo của Human Reproduction Update (Đại học Oxford), trong vòng 50 năm qua, mật độ tinh trùng trung bình của nam giới đã giảm hơn 50%. Cùng lúc, tỷ lệ phụ nữ trẻ mắc các rối loạn nội tiết, buồng trứng đa nang và mãn kinh sớm đang tăng nhanh ở nhiều quốc gia.

Các chuyên gia y học sinh sản coi đây là “cuộc khủng hoảng sinh sản lớn nhất trong lịch sử loài người”, bắt nguồn từ ô nhiễm môi trường, hóa chất độc hại, căng thẳng tâm lý, chế độ ăn công nghiệp và nhịp sống hiện đại.

Tại Việt Nam, số liệu của Bộ Y tế cho thấy khoảng 1 triệu cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản đang gặp tình trạng vô sinh – hiếm muộn, trong đó một nửa là người dưới 30 tuổi. Đáng chú ý, chất lượng tinh trùng của nam giới Việt đã giảm 30–40% so với thập niên 1990.

Những con số này không chỉ phản ánh sức khỏe cá nhân, mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về sức khỏe di truyền và tương lai nòi giống Việt, yếu tố nền tảng quyết định sự phát triển bền vững của dân tộc trong thế kỷ XXI.

4 nguyên nhân chính khiến thế hệ trẻ suy giảm sinh lực

Môi trường và hóa chất

Con người hiện đại đang sống trong một “biển” hóa chất mà phần lớn không thể nhìn thấy. Hàng ngàn chất gây rối loạn nội tiết (Endocrine Disrupting Chemicals – EDCs) như BPA (bisphenol A), phthalate, thuốc trừ sâu, kim loại nặng và vi nhựa tồn tại khắp nơi như trong chai nhựa, mỹ phẩm, thực phẩm đóng gói, thậm chí trong không khí và nước uống.

Các chất này có khả năng bắt chước hoặc ức chế hoạt động của hormone sinh dục, làm giảm nồng độ testosterone ở nam giới, cản trở rụng trứng ở nữ giới, gây dị dạng tinh trùng, ảnh hưởng đến phát triển bào thai và thậm chí làm tổn thương cấu trúc DNA của tế bào sinh sản. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp nhóm hóa chất này vào 1 trong 10 mối đe dọa sức khỏe lớn nhất của nhân loại trong thế kỷ XXI.

Với tốc độ đô thị hóa nhanh, tiêu dùng nhựa cao và xử lý rác thải còn hạn chế, Việt Nam đang trở thành một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề của ô nhiễm nội tiết. Hậu quả của sự phơi nhiễm kéo dài không chỉ làm giảm khả năng sinh sản mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe di truyền của các thế hệ tương lai.

Stress, thức khuya và “đời sống ảo”

Nhịp sống hiện đại với công việc dày đặc, thói quen thức khuya và sự lệ thuộc vào mạng xã hội khiến hệ thần kinh luôn trong trạng thái căng thẳng. Ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính cùng dòng thông tin liên tục kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tăng tiết cortisol, hormone đặc trưng của stress.

Khi nồng độ cortisol duy trì cao trong thời gian dài, tuyến yên bị ức chế, kéo theo giảm sản xuất testosterone và estrogen, làm suy giảm ham muốn tình dục, rối loạn rụng trứng và giảm khả năng sinh tinh. Nhiều nghiên cứu cho thấy chỉ cần mất ngủ kéo dài vài đêm cũng đủ để ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng và chu kỳ kinh nguyệt.

Theo quan điểm Nam y, đây là biểu hiện của tình trạng “Thận khí hư, tinh tàng không vững, thần tán mà mệnh suy”, tức là nguồn năng lượng sống bị tiêu hao, tinh và thần không còn điều hòa, khiến sức khỏe sinh sản và sinh lực suy giảm.

Thực phẩm “chết” – năng lượng sống cạn kiệt

Con người hiện đại đang ăn nhiều hơn bao giờ hết, nhưng lại suy dinh dưỡng về năng lượng sinh học. Thực phẩm công nghiệp qua chế biến, bảo quản và tinh luyện đã mất phần lớn enzyme tự nhiên, vitamin và hoạt chất sinh học, khiến cơ thể nhận nhiều calo nhưng lại thiếu sinh khí, nguồn năng lượng sống cần thiết cho tế bào.

Khi chế độ ăn thiếu enzyme và chất chống oxy hóa, tế bào dễ rơi vào trạng thái stress oxy hóa, làm suy yếu ty thể – “nhà máy năng lượng” của cơ thể, và giảm khả năng tái tạo tế bào, đặc biệt là tế bào sinh dục. Hậu quả là sinh lực suy giảm, khả năng thụ thai giảm, và quá trình lão hóa diễn ra sớm hơn.

Theo triết lý Nam y dưỡng sinh, “ăn để sống” không chỉ là nạp dinh dưỡng mà còn là nạp sinh khí. Việc sử dụng trà dược như Trà Sinh Lực, Trà Minh Tuệ, hay Trà Trường Xuân từ thảo dược Việt giúp kích hoạt tuần hoàn, hỗ trợ giải độc, giảm stress oxy hóa và khôi phục năng lượng tế bào sinh dục. Đây là cách nuôi dưỡng “khí” và “tinh” một cách thuận tự nhiên, hài hòa giữa y học hiện đại và Nam y cổ truyền.

Dưỡng tình yêu có đạo

Tình yêu không chỉ là cảm xúc mà còn là một dạng năng lượng sinh học có ảnh hưởng trực tiếp đến hệ nội tiết và sức khỏe sinh sản. Khi hai người gắn bó bằng sự thấu hiểu, tin cậy và yêu thương chân thành, cơ thể sẽ tiết ra các hormone tích cực như oxytocin, dopamine và endorphin, giúp ổn định tâm lý, tăng tuần hoàn máu, cải thiện chất lượng tinh trùng/ trứng và khả năng thụ thai.

Ngược lại, căng thẳng, mâu thuẫn và đời sống tình dục thiếu kết nối cảm xúc có thể làm tăng nồng độ cortisol và adrenaline, 2 hormone stress này gây ức chế hoạt động của tuyến yên và tuyến sinh dục. Khi tình cảm rạn nứt, dù có can thiệp bằng thuốc hay kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại, kết quả vẫn thường hạn chế vì cơ thể không còn đủ năng lượng sinh học và tinh thần để nuôi dưỡng sự sống mới.

Theo Nam y, “ái nhi sinh, dục nhi tử” yêu thương thì sinh sôi, còn tham dục thì hủy diệt. Nghĩa là, tình yêu chân chính mang tính sáng tạo và chữa lành, còn dục vọng bản năng chỉ dẫn đến hao tổn tinh – khí – thần. Dưỡng tình yêu có đạo vì thế chính là dưỡng sinh lực và giữ gìn nòi giống, đó một minh triết mà y học hiện đại ngày nay đang dần chứng minh lại bằng ngôn ngữ khoa học.

Cơ hội vàng để tái sinh nòi giống Việt

Mỗi cuộc khủng hoảng sức khỏe đều là lời cảnh tỉnh cho sự thay đổi. Sự suy giảm khả năng sinh sản ở thế hệ trẻ hôm nay ít nhiều là dấu hiệu của lối sống sai lệch, nhờ đó mà chúng ta nhận ra cơ hội để con người quay trở lại với tự nhiên, với chính cơ thể và năng lượng sống nguyên bản của mình.

Nếu thế hệ trẻ hiểu và trân trọng giá trị của thân – tâm – tinh – khí – thần, nếu y học hiện đại biết kết hợp cùng minh triết Nam y, nếu truyền thông và giáo dục biết tôn vinh sức khỏe và sự sống hơn là khoái cảm và hình thức, thì chỉ sau một thế hệ, nòi giống Việt hoàn toàn có thể phục hồi về khả năng sinh sản, chất lượng di truyền, trí tuệ, nhân cách và bản lĩnh dân tộc.

Góc Nam y tư vấn

Nam giới: Hãy ngủ trước 23 giờ để cơ thể có đủ thời gian tái tạo hormone sinh dục và năng lượng tế bào. Hạn chế rượu bia, thuốc lá, và tránh ngồi lâu, vì những yếu tố này làm giảm lưu thông máu vùng chậu và ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh. Giữ ấm vùng thận, đặc biệt trong mùa lạnh, giúp bảo vệ nguồn “dương khí”, yếu tố gốc của sinh lực nam giới. Tránh tiếp xúc thường xuyên với nội dung kích thích ảo, bởi sự tiêu hao tinh thần cũng là một dạng mất năng lượng sinh học.

Nữ giới: Nên ăn ấm, ngủ đủ, duy trì tâm trạng thư thái và tập thiền thở nhẹ nhàng mỗi ngày. Dưỡng huyết và điều hòa kinh nguyệt là nền tảng của khả năng sinh sản; tránh giảm cân quá mức, kiêng nhịn ăn kéo dài hoặc chế độ dinh dưỡng mất cân bằng, vốn có thể gây rối loạn nội tiết và ảnh hưởng đến chức năng buồng trứng.

Cả hai giới: Mỗi ngày, hãy dành ít nhất 15 phút để thiền hoặc hít thở sâu, giúp hệ thần kinh và nội tiết ổn định. Uống enzyme hoặc trà thảo dược ấm giúp giảm stress oxy hóa, tăng cường chuyển hóa và tái tạo năng lượng sinh dục. Hít sâu, thở chậm 9 nhịp vào buổi sáng và tối giúp tinh – khí – thần được điều hòa, nâng cao sức sống tự nhiên.

Link báo chí: 

https://suckhoecongdongonline.vn/su-suy-giam-tinh-trung-va-nang-luc-sinh-san-o-the-he-tre-bao-dong-do-voi-noi-giong-viet

TS. Lương y Phùng Tuấn Giang

Trưởng ban Chuyên môn Hội Giáo dục Chăm sóc Sức khỏe Cộng đồng Việt Nam

Chủ tịch Viện Nghiên cứu Phát triển Y Dược Cổ truyền Việt Nam

Chủ nhiệm Nhà thuốc Thọ Xuân Đường